Đặc sản cơm lam Tuyên Quang

Cứ mỗi khi nhắc đến vùng núi phía Bắc, món ăn đầu tiên mà tôi tưởng tưởng tưởng ra chính là những ống cơm lam chấm muối vừng và thịt gà nướng. Cái ngon khó lẫn vào đâu được, và khó có một từ nào để diễn ta đúng cung bậc cảm xúc khi ăn cơm lam. Du lịch Tuyên Quang, đến với vùng đấy của dân tộc Tày, được thưởng thức món cơm lam là một niềm hạnh phúc.

• 10 món đặc sản Tuyên Quang làm say lòng du khách
• Bánh nếp nhân trứng kiến người Tày ở Tuyên Quang
• Cá bống sông Lô đặc sản Tuyên Quang

Không phải cơm lam mùa nào cũng làm, mà cũng như những món ăn khác, thời điểm thích hợp nhất để thưởng thức cơm lam từ tháng 9 đến tháng 5 năm sau.

Cơm lam Tuyên Quang không chỉ là món ăn cổ truyền mà còn là món ăn được nhiều người yêu thích gắn với văn hóa tộc người, sự sống và tín ngưỡng gắn liền với vòng đời người. Đây là món ăn núi rừng, được chế biến công phu. thuận theo nguyên lý âm dương ngũ hành. Gạo được nấu trong ống tre là Mộc, thứ nước trong ống tre hay nước suối là thủy, lửa rơm đốt chín là hỏa, trên mặt đất, núi rừng là thổ và thanh sắt để gác ống tre là kim.

Cách chế biến cơm lam

Được làm từ gạo nếp, nước gừng hoặc nước cốt dừa. Gạo để nấu là gạo nếp nương, rất thơm và dẻo, đem ngâm và vo sạch, rắc ít muối và nước gừng trộn đều rồi đổ vào ống tre có sẵn nước. Ống tre phải chọn ống bánh tẻ, không quá già hoặc quá non. Sau đó dùng lá chuối bịt kín lại rồi đốt, không nên bịt chặt mà để lỏng để có khoảng không cho cơm nở. Lửa được đốt quanh ống tre, có thể đốt bằng rơm hay lửa than trong vòng một giờ. Sau khi cơm sôi, nhấc ống tre lên để cơm dồn chặt xuống phần thân, đáy ống và hạt cơm săn chắc hơn. Tre phải chọn loại bánh tẻ xanh nõn, nước trong ống sôi xình xịch, mùi gạo nếp và nước cốt dừa ngầy ngậy tỏa hương.”Đó là dấu hiệu cơm sắp chín, đây là cách làm đặc trưng của cơm lam ở suối khoáng Mỹ Lâm, chỉ có đốt bằng củi thì cơm mới thơm ngon được”. Kể từ khi sôi đến khi chín là khâu quan trọng nhất của cơm lam.

Với những người sành trong nấu cơm lam, khi cơm chín, nhậc khỏi bếp, để nguội, gọt bỏ lớp tre cháy đen bên ngoài cho đến khi phần bao bọc ruột cơm chỉ còn lại một lớp mỏng. Khi ăn chỉ cần bóc bỏ lớp vỏ tre bên ngoài, giữ cả lớp màng ruột tre và chấm với vừng đen. Mùi nếp thơm quyện với nước cốt dừa, mùi ống tre bánh tẻ và vừng đen, cho cảm giác bùi, ngậy, thơm…Theo kinh nghiệm du lịch Tuyên Quang được biết, Cơm là có thể để cả tuần mà vẫm thơm, mèm, không hỏng. Ngoài chấm muối vùng còn có thể kết hợp với nhiều món ăn khác làm tăng thêm vị ngon của cơm. Ở những vùng đồng bào dân tộc, ống tre được thay thế bằng ống giang, nứa; nước cốt dừa thay bằng nước gừng để tạo hương thơm.

Cơm lam Tuyên Quang nổi tiếng nhất là ở vùng Nà Hang và khu du lịch suối khoáng Mỹ Lâm. Theo người dân nơi đây, nghề nấu cơm lam tuy không giàu nhưng đó là nét văn hóa của dân tộc, đáng để giữ gìn và quảng bá, giới thiệu cho bạn bè trong và ngoài nước biết đến.
Làm cơm lam Tuyên Quang không khó như nhiều người nghĩ, nhưng để cơm lam chất lượng, thì phải chấp nhận “nhọ mặt” từ sáng đến tối. Trước khi đốt, gạo phải được ngâm ít nhất 4 tiếng đồng hồ với nước cốt dừa, nước gừng để tạo hương. Tre dùng làm ống lam nếu già hoặc non quá cũng không tốt, chuẩn phải là tre gai bánh tẻ, được lấy đúng vào thời điểm lúa sắp chín, lá đang “xòe cánh én”. Chính sự tỉ mẩn ấy thì cơm mới ngon được.

Nếu du lịch Tuyên Quang, đừng quên thưởng thức món cơm truyền thống của dân tộc Tày, đó là tinh hoa của ẩm thực, là niềm tự hào của vùng đất thành Tuyên.

Tags: phuong tien giao thong, diem du lich tuyen quang, khach san tuyen quang,dac san tuyen Quang