Say lòng mắm cá ruộng Chiêm Hóa
Ngày này, cuộc sống hiện đại, có quá nhiều đồ ăn nhanh cuốn hút giới trẻ, nhưng khi du lịch Tuyên Quang, có một món ăn dân dã được nhiều người say mê thưởng thức, đó là món mắm cá ruộng Chiêm Hóa.
Hầu hết đồng bào Tày ở Chiêm Hóa đều biết làm món mắm cá ruộng, nhưng không phải ai cũng làm được hũ mắm ngon. Để làm được mắm cá ruộng đòi hỏi phải qua một quy trình khá công phu. Khi cây lúa ruộng bắt đầu đẻ nhánh cũng là lúc bà con thả cá chép xuống ruộng. Sau 3 tháng nuôi ở ruộng, lúc lúa trĩu bông cũng là lúc tháo nước để bắt cá. Trước khi mang cá đi ủ trong hũ thì cá phải được xát muối, sau đó cho giềng và hành lá thái mỏng trộn đều rồi đổ vào hũ, mùa hè thì ủ từ 3-5 ngày, mùa đông phải khoảng 1 tuần.
Trong thời gian ủ cá thì đồ xôi nếp, rắc men lên rồi đậy kín. Cuối cùng là hái lá cơm đỏ, lá trầu không về thái chỉ, trộn đều với cá và xôi nếp đã lên men. Sau đó đem đổ vào hũ, bịt thật kín. 10 tháng sau mở hũ mắm ra là dùng được. Lấy một ít mắm ra để chấm với rau sống, rau luộc, thịt heo luộc là cách ăn phổ biến được ưa chuộng trong bữa ăn nơi đây. Ngoài ra, mắm cá ruộng còn dùng xào với trám om cũng rất ngon.
Không những thế, món ăn dân dã này còn là vị thuốc cổ truyền dùng để giải rượu, giải độc rất tốt. Khi có người say rượu, trúng gió, ngộ độc, hãy lấy một ít mắm ra cho người đó uống là giảm ngay các chịu chứng khó chịu. Vì vậy người dân thường hay cất trữ một ít mắm trong nhà.
Theo cụ Cao Thị Nự (90 tuổi ở xã Kim Bình, Chiêm Hóa) thì nguyên liệu làm mắm phải chọn đúng loại cá chép nuôi ở ruộng, to chừng hai, 3 ngón tay là vừa. Mắm ngon phải có màu đỏ tía, dậy mùi thơm nức, cá còn nguyên con, hạt xôi đều không bị nát. Trải qua 10 tháng ủ trong hỗn hợp, cá phải chín cả thịt lẫn xương mới đạt yêu cầu. Nếu mở nắp hũ mắm không thấy có mùi thơm là mắm chưa đạt yêu cầu.
Mắm cá ruộng có rất nhiều cách thưởng thức. Ngoài dùng để chấm các loại thịt luộc, rau luộc, rau sống, bà con còn dùng để xào với trám om đã bỏ hột, sẽ có món ăn mang hương vị vô cùng độc đáo. Đặc biệt, mắm cá ruộng còn là vị thuốc giải rượu, giải độc rất tốt. Thường sau khi ăn gần hết hũ mắm, bà con để lại một ít để phòng trong nhà có người bị say rượu, trúng gió hay bị ngộ độc nhẹ. Chỉ cần múc ngay một ít mắm cho người đó uống, sẽ giảm nhanh các triệu chứng khó chịu.
Mắm cá ruộng không chỉ là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Tày Chiêm Hóa mà giờ đã trở thành thương hiệu được du khách trăm miền biết đến. Bởi hương vị đặc trưng của thứ đặc sản này khiến cho ai đã từng một lần thưởng thức sẽ không khỏi ngạc nhiên, thích thú để rồi ngây ngất, khó quên.
Và cũng bởi sự thơm ngon, hấp dẫn món mắm cá mà những anh bộ đội xưa say lòng cô thiếu nữ xứ Tuyên. Theo kinh nghiệm du lịch Tuyên Quang, nếu có thể, hãy mua một hũ mắm cá ruộng Chiêm Hóa về làm quà biếu người thân và gia đình bên cạnh món nếp cái hoa vàng, bánh gai.
Tags: phuong tien giao thong, diem du lich tuyen quang, khach san tuyen quang,dac san tuyen quang
