Thương nhớ món sam Quảng Yên
Bấy lâu ngưỡng mộ nhưng giờ mới có dịp du lịch Quảng Ninh xuống vùng Quảng Yên xem tận mắt cách làm món sam biển và thưởng thức ngay khi còn tươi mới. Dân sành ăn bảo rằng: Sam biển ở Quảng Yên ngon nhất xứ này.
- Về Quảng Ninh thưởng thức những món ăn từ Ngán
- Về Quảng Ninh thưởng thức món bún bề bề trứ danh đất
- Ấm lòng rượu mơ Yên Tử
Từ nguyên liệu chính là thịt sam biển, người ta chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như tiết canh sam, gỏi sam, chấn sam xào chua ngọt, sam xào sả ớt, trứng sam chiên giòn, trứng sam xào lá lốt, sam hấp, sam bao bọt rán, sụn sam nướng , san xòa miến,…Các món ăn chế biến từ thịt sam biển thơm ngon, những để có được những món ăn độc đáo ấy thì khâu làm thịt sam và chế biến là cả một quy trình công phu. Việc đầu tiên cần nói đến là quá trình đán bắt sam biển. Để bắt được sam biển, ngư dân phải tính được con nước và quy trình công phu. Việc đầu tiên cần nói đến là quá trình đánh bắt sam biển.
Sam thường đi theo đôi (một đực, một cái), nên đã tìm thấy sam là bắt được cả hai con một lúc. Nếu chỉ bắt được 01 con, thì ngư dân sẽ nhanh chóng thả ngay xuống biển, vì đó là con so. Sam rất dễ nhầm với so, mà ăn so hay bị đau bụng. Những người đi biển lâu năm dễ dàng phân biệt được hai loại này. Về kích thước, so giống sam cái nhưng nhỏ hơn.
Về loài sam, người dân ở đây cho đến nay vẫn còn lưu giữ câu chuyện về một cặp vợ chồng yêu thương nhau hết mực. Một hôm, người vợ bị bắt, người chồng được ông tiên tặng cho viên ngọc quý đi tìm vợ, nhưng dặn không được tiết lộ bí mật về việc ông tiên giúp. Chàng trai ngậm viên ngọc đi ra biển và tìm thấy vợ nhưng người vợ nằng nặc đòi nghe câu chuyện bí mật.
Người chồng không thể từ chối vợ nên quên lời dặn của ông tiên, viên ngọc rơi xuống biển, hai vợ chồng cùng bị chết và biến thành đôi sam luôn quấn quýt bên nhau. Từ đó những cặp trai gái, vợ chồng gắn bó keo sơn được dân gian ví như đôi sam trong câu chuyện nọ…
Miệng của sam bằng phẳng còn so thì hõm sâu. Dấu hiệu dễ phân biệt nhất là so có số gai nhiều hơn rất nhiều so với sam. Sam biển là loại hải sản chỉ sống trong tự nhiên, chưa nuôi trồng được, khi đánh bắt lên bờ chỉ sống được không quá ba ngày. Đây cũng là một thử thách đối với những người làm nghề đánh bắt, kinh doanh sam.
Theo kinh nghiệm du lịch Quảng Ninh, quy trình đánh bắt sam và kinh doanh các món ăn chế biến từ sam biển vừa vất vả, vừa công phu nên không có nhiều nhà hàng làm món ăn này.Khi giết sam phải có đủ ba dụng cụ là dao nhọn, dao chặt và kéo để lấy phần chân, lọc thịt, bỏ ruột và gan (vì bộ phận này chứa nhiều tác nhân gây đau bụng). Sam là món ăn có tính hàn, nên khi ăn phải ăn cùng với các gia vị nóng như : riềng, sả, ớt, lá lốt,,,cùng với tài nghệ khéo léo và kinh nghiệm du lịch lâu năm của người đầu bếp, chúng ta sẽ có những món ăn đặc sắc với hương vị rất riêng.
Trong số các món chế biến từ sam, hấp dẫn và được nhiều khách ưa chuộng nhất là món sam nướng, sam xào chua ngọt. Để chế biến món nướng, cả con sam chỉ lấy được bốn miếng thịt phần cơ vì thớ thịt dai và nở xòe như hoa. Thịt sam được nướng trên than hoa đến khi vàng óng, dậy mùi thơm nhưng không cháy. Món xào chua ngọt lại có đặc trưng bởi vị chua, cay, mặn ngọt đậm đà… Thịt sam ngon, vỏ sam cũng rất hữu dụng, có thể khắc hàn, cảm lạnh và kỵ sài cho người và vật nuôi. Ngày nay, người ta bắt sam chủ yếu để lấy vỏ. Vỏ sam được xuất khẩu sang Trung Quốc. Từ vỏ sam, người Trung Quốc có thể dùng để chế tác ra đồ lưu niệm có độ tinh xảo, hấp dẫn du khách. Tại nhiều nhà hang tại vùng biển Trà cổ có phục vụ món Sam. Quí khách đi tour du lich Móng Cai Trà Cổ sẽ có cơ hội thưởng thức món Sam của người dân vùng biền Trà Cổ Quảng Ninh.
