Thưởng thức ẩm thực người Thái ở Điện Biên
Du lịch Điện Biên, mỗi bước chân bạn đi, đều gặp những cô gái Thái trắng xinh đẹp dịu dàng như những cành hoa ban khoe sắc ngày tết, những cô gái Thái Đen búi tóc cao xinh xắn, trắng trẻo. Bao chàng trai miền xuôi lên đây đã bị cái đẹp của những cô gái tuổi đôi mươi cuốn hút với sức trẻ sức đẹp của núi rừng.Khi lên tây bắc, du khách hãy đi bằng đường hàng không tại vé máy bay giá rẻ đi Điện Biên Phủ, rồi gọi ngay xe đưa đón sân bay Điện Biên về thành phố xinh đẹp và khám phá những cảnh đẹp làm mê say lòng người. Nhất là hoa ban tây bắc, tinh khiết mà rực rỡ. Không chỉ vậy, những phong tục, tập quán của người dân bản địa mang lại những khám phá tuyệt vời.Đặc biệt là ẩm thực.
1.Xôi nếp cẩm
Món xôi cẩm chấm muối vừng thơm nức mũi là món ăn không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của đồng bào dân tộc Thái.Bởi nếu người Kinh ăn cơm tẻ thì người Thái ăn xôi. Không những thơm dẻo, điều đặc biệt nữa là xôi cẩm ở đây không hề bị dính hạt vào nhau, hạt xôi to mập mạp, thơm tròn ngay cả khi đã nguội. Một điều đặc biệt nữa là món xôi này chỉ ngon nhất khi được nấu bởi gạo Điện Biên và nước Điện Biên, nếu mang gạo đi nấu ở nơi khác xôi sẽ không thơm ngon bằng, cái hương vị cũng không được như lúc nấu ở Điện Biên.Còn gì bằng khi được thưởng thức 1 bát xôi cẩm thơm dẻo sau 1 ngày làm việc mệt nhoài
2. Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu gác bếp là đặc sản của người dân tộc Thái đen,để dự trữ thực phẩm cho những ngày đi rừng dài, hoặc ngày mưa bão,từ xưa người Thái đen đã biết bảo quản thịt bằng cách gác lên trên gác bếp, để miếng thịt chín, khô lại và dữ trữ được hàng năm trời mà không sợ mốc.Nghe thì đơn giản nhưng để làm thịt trâu gác bếp, người ta cũng phải lựa chọn những phần thị nạc ngon nhất của con trâu, thái dọc thớ thành từng miếng con chì dài. Sau đó,họ còn tẩm ướp những thứ gia vị mà chỉ có núi rừng Tây Bắc mới có, trong đó không thể không kể đến mắc khén, một loại quả chỉ có ở Tây Bắc.
Khi sử dụng, không phải đưa trên bếp xuống là ăn liền mà phải dùng lá chuối quấn quanh cho kín rồi vùi vào tro bếp để nướng, sau đó họ đập dập cho mềm thanh thịt và xé ra sử dụng.Món thịt trâu gác bếp ngon ngọt ăn cùng với tương ớt cay cay và 1 chút nước chanh vắt lên trên là 1 món ăn hoàn hảo cho những ai thích nhanh gọn mà vẫn rất ngon lành.Thoạt nhìn món thịt trâu gác bếp giống với thịt bò khô dưới xuôi, nhưng khi nếm thử mới biết thịt trâu dai và dòn hơn. Vị ngọt của thịt trâu cùng với cách ướp gia vị đặc biệt của người Thái khiến món thịt trâu gác bếp này trở lên thật đặc biệt.
3.Pa pỉnh tộp
Pa pỉnh tộp là cá suối nướng, món ăn cổ truyền của đồng bào dân tộc Thái vùng Tây Bắc.
Tục ngữ Thái có câu: “Cáy măn mọk má ha, báu to pa pỉnh tộp ma sú” nghĩa là: “Gà tơ tần đem đến, không bằng cá Pỉnh Tộp đem cho” cho thấy món ăn này được người Thái nơi đây quý như thế nào.
Món ăn này khơi dậy sự tò mò tìm hiểu của nhiều du khách khi ghé thăm các bản làng.Để chế biến Pa pỉnh tộp một không thể không nhắc đến mắc khén- linh hồn của ẩm thực Tây Bắc. Gia vị để chế biến món cá Pỉnh Tộp vô cùng phong phú. Ngoài sự pha trộn khéo léo và hợp lý giữa các loại gia vị chua, đắng,cay, mặn, ngọt của ớt, gừng, tỏi riềng, sả,mắc khén và các loại rau thơm, Pa Pỉnh Tộp được ướp với ớt bột khô và muối đậm hơn cá rán một chút thì khi nướng cá mới thơm ngon. Cá trước khi mổ được làm sạch, cạo vảy để gia vị ngấm đều, sau đó mổ cá dọc sống lưng để khi gấp úp, con cá mềm mại dễ gấp hơn và phần gia vị nhồi trong bụng cá khi tiếp xúc với than hồng sẽ toả mùi thơm ngấm vào thịt cá. Khi mổ, động tác phải dứt khoát, dao phải thật sắc để cá không bị nát, con cá nhìn đẹp mắt hơn.
4. Chẩm chéo
Chẩm chéo là loại gia vị truyền thống của người Thái đen ở miền núi Tây Bắc với cách làm và hương vị rất đặc biệt. Chẩm chéo có mùi vị rất riêng, đất đặc biệt,có thể dùng chẩm chéo để chấm các món nướng hay rau sống cuốn gỏi, rồi cả cơm lam, xôi nếp…
“Chẩm” trong tiếng Thái là “Thức Chấm”, “Chéo” là mùi thơm của các loại gia vị tạo nên. Thực tế có rất nhiều loại “chẩm”, tùy thuộc vào mục đích sử dụng với đồ ăn gì mà làm cho phù hợp
Chẩm chéo được làm từ tỏi, ớt, muối và mắc khén. Để có một bát chẩm chéo thơm ngon, đầu tiên ớt phải được đem nướng giòn, thơm và có vị thật cay,rồi đem trộn với tỏi, muối và mắc khén cho dậy mùi. Tỏi làm chẩm chéo không phải loại tỏi thường mà phải dùng loại tỏi Tây Bắc mới thơm đúng mùi, các loại tỏi khác khó có thể làm nên hương vị chẩm chéo chính gốc. Sau khi trộn các loại nguyên liệu với nhau, người ta đem giã nhỏ trong cối ta được một hỗn hợp gọi là chẩm chéo dùng chấm với các món ăn. Ăn món gì chỉ cần có chẩm chéo đều trở nên ngon và dậy vị hơn.
5.Rêu nướng.
Người Thái hay dùng những loại rau rừng để chế biến thành các món ăn, nhưng rêu cũng là một món đặc trưng. Rêu được lấy từ những con suối trong. Sau khi được làm sạch, người Thái thường trộn hạt mắc khén,hạt dổi, (những gia vị được lấy từ rừng) cùng gừng, ớt, tỏi, củ sả, lá chanh rồi thêm ít thịt mỡ.Sau đó dùng lá dong được rửa sạch để gói rêu và gia vị, buộc lạt tre túm lại hai đầu. Đem tất cả vùi vào trong tro ấm.Bao giờ lá dong cháy tý tách, thì lôi ra, hơ cả gói rêu nướng trên than hoa. Lá dong cháy đến lớp trong cùng, mỡ và nước xanh thơm mát của rêu suối rỉ ra, thì bày ra đĩa. Khi ăn, mở gói lá dong, mùi mắc khén, hạt sẻn và mấy chục thứ gia vị cùng ngạt ngào, riêng có rêu vẫn mát lịm, thanh tao. Gắp miếng rêu thả vào miệng, nhấp một chút rượu, một cảm giác lạ lùng dễ chịu lan tỏa khắp người, một cảm giác không dễ để quên.Mgoài ra còn có nộm rêu, đơn giản mà ngon,
6. Cơm lam
Nhắc đến người Thái không thể bỏ qua cơm lam,một loại cơm nấu trong ống tre.Cơm lam thường được dùng vào các ngày lễ tết và khi có công việc quan trọng trong gia đình.Cơm lam ăn dẻo, thơm thường được chấm với muối vừng.Khi ăn cắt thành từng miếng tròn nhỏ.
7. Măng đắng
Măng đắng mọc nhiều ở miền núi Tây Bắc, và thường mọc nhiều vào mùa mưa. Măng hái từ rừng, đem bỏ phần bẹ già phía ngoài, thái nhỏ rồi cho vào nồi luộc sơ qua với chút muối để giảm vị chát đắng. Sau đó vớt ra ngâm nước lạnh khoảng 1 giờ là có thể chế biến được. Đơn giản nhất là món măng đắng luộc chấm muối ớt. Những người “sành ăn” thích món măng đắng nướng, vừa có vị ngọt vừa có vị đắng.
Ẩm thực Người Thái luôn hấp dẫn du khách bởi sự tỉ mỉ, đa dạng cũng như sự sáng tạo trong các món ăn. Dù chỉ là món ăn dân giã nhưng nó toát lên được bản sắc văn hóa của họ. Để dù có đi đâu, những món ăn đó vẫn lưu lại trong ký ức.