Đặc sản Lai Châu đậm hồn quê Tây Bắc
Lai Châu được xem như thiên đường du lịch vùng đất Tây Bắc.Đến đây, ta được thả mình vào núi rừng hùng vĩ, nơi ấy có những bản làng dân tộc đậm đà bản sắc dân tộc, nhưng trên hết, đặc sản Lai Châu với những món ăn đậm hương núi rừng.
Lợn cắp nách
Đây là đặc sản riêng của vùng miền núi Tây Bắc.Lợn “cắp nách” được ra đời từ thói quen chăn nuôi lạc hậu của bà con các dân tộc vùng cao như: Dao, Thái, Mông…Vào những phiên chợ, những người dân tộc dắt lợn hay bỏ vào cái gùi, cái làn nhỏ, hay đơn giản là cắp vào nách đi một cách dễ dàng.Chính bởi vì thế mà nó có tên là “lợn cắp nách”.
Giống lợn cắp nách to nhất chỉ chừng 20 kg.Đây là giống lợn được nuôi thả tự nhiên trong bản.Những con lợn hỏ sau khi được mua giống từ ngoài chợ về, cho ăn sương,ăn gió cùng lá cây và rau rừng.Loài lợn này có sức chịu đựng rất giỏi, chúng tìm củ, rễ cây rừng nhai lá cây là có thể sống được. Lợn mới đẻ có thể chạy nhảy và kiếm ăn ngay được, chúng chỉ theo bố mẹ vài ngày rồi tự tách ra.Vì được chăn thả tự nhiên nên thịt lợn rất thơm và ngon, ít mỡ và nạc.
Có nhiều cách chế biến lợn cắp nách thành đặc sản như tiết canh, luộc, hấp, nướng, hun khói, xào…Những món ăn này hấp dẫn.Chính vì thế mà nhiều quán hàng ở Lai Châu luôn có món ngon này trong thực đơn của mình.
Thịt treo gác bếp- đặc sản Lai Châu
muốn thịt được ngon hơn , giữ được hương vị người ta chỉ ướp với muối gần chục tiếng rồi treo lên gác bếp.Do bếp người dân tộc nấu ăn hằng ngày nên hơi nóng của lửa làm cho miếng thịt săn lại, mỡ chảy bớt, nhìn phần còn lại rất trong,thịt nạc và da có màu vàng- đỏ sẫm.Không chỉ thế, để thịt thơm hơn, một số gia đình còn lấy cây ngải cứu rừng và bã mía để hun thịt.
Miếng thịt treo gac bếp khi ăn người ta chỉ cần lấy xuống,hơ qua lửa cho thịt mềm ra rồi rửa sạch, thái thành miếng nhỉ sau đó chế biến thành nhiều món khác nhau như xào cà chua, kho với lá toit hay đơn giản là xào lẫn với rau cải mèo đắng…Các món ăn được chế biến từ thịt lợn treo gác bếp ngon hơn so với các loại khác .Miếng thịt chắc, không bị nát, có mùi thơm đặc trưng.Ăn vào ta cảm nhận được mùi thơm đặc trưng, vị ngọt của thịt đọng lại.
Rêu đá
Rêu được coi là loại rau sạch đặc biệt của người dân Lai Châu. Rêu thường được lấy ở các con suối lớn hoặc chân thác nơi có nguồn nước chảy xiết, có những tảng đá to để loài cây này có thể bám vào để phát triển.Rêu có những khi mọc dài bằng cả sải tay người lớn, thường co màu xanh lục thùy vào vùng nước sâu hay nông.Rêu được chế biến thành món ăn truyền thống của người đồng bào Thái ở Tây Bắc và nó đặc biệt hơn trong mâm rượu hứa hôn của các đôi trai gái..
Để có được những món rêu ngon đòi hỏi phải có sự kiên nhẫn, trước tiên cần vớt rêu cho vào rổ, giặt qua nước sạch nhằm loại bỏ cát và các chất bẩn, bỏ lên một tảng đá to, hoặc thớt rồi dùng một khúc gỗ to để đập, cứ làm như thế vài lần thì rêu mới sạch được như ý. Rêu đá khi đã qua sơ chế sẽ có màu xanh đậm, sờ vào mềm và mát. Qua những bước sơ chế cơ bản, rêu được chế biến thành nhiều món khác nhau như canh rêu đá, rêu nướng và rêu xào lá tỏi.Nhưng nộm rêu là ngon nhất.Người ta rửa sạch rêu, cho vào đồ trong chõ xôi.Đồ vừa chín tới trộn cùng bột canh, mỳ chính và các gia vị khác như gừng, mùi, mắc khén ..nếu thích ăn cay cho thêm quả ớt nướng giã nhỏ. Màu xanh của rêu, vị thơm dậy mùi của tỏi cùng với những hương vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc đã tạo ra món ngon khó quên trong lòng mỗi thực khách đến với Lai Châu: “ Rêu đá”.
Món này không chỉ lưu thông khí huyết, giải độc, giải nhiệt mà con chữa nhiều bệnh mãn tính khác.
Nộm măng đắng hoa ban
Hoa ban và măng đắng là đặc trưng của vùng núi tây Bắc.Ngoài ngắm hoa ban, khi về đây, các bạn còn được ăn một món đặc sản Lai Châu :nộm măng đắng hoa ban.Măng đắng thái nhỏ, ngâm muối, ngâm nước rồi luộc 2 lần, vớt ra để ráo.Hoa ban chọn bông tươi nhất, hái lá còn cứng để làm nguyên liệu cho món nộm.Cá suối tươi đem nướng gỡ lấy thịt,sau đó ,pha hỗn hợp nước chanh, tỏi, ớt, rau húng và rau mùi thái nhỏ.Tiếp theo cho tất cả cá, hoa ban, măng đắng trộn đều cùng hỗn hợp vừa pha.Hương vị hòa lẫn với nhau khiến món nộm trở nên đậm đà, bùi bùi, thơm thơm.
Nộm rau dớn.
Rau dớn là đặc sản Lai Châu mà bất cứ nhà hàng nào cũng có món ăn này.Đây là món ăn đặc trưng của người Thái Lai Châu nói chung và các dân tộc ở Tây Bắc.
Rua dớn hay còn gọi là “Pắc cút”, loại cây thuộc họ dương xỉ,thân to, tán lá rộng, mặt lá có màu xanh nhẵn.Loại cây này chỉ mọc ở bờ suối, nơi có độ ẩm cao.Để làm cái món nộm rau dớn vừa ngon, vừa mang hương vị đặc trưng của dân tộc Thái, người ta thường chỉ hái ngọn rau dớn cong non, là bánh tẻ, sau đó rửa sạch, phơi nắng cho tái.Tiếp đó rau dớn vào chõ xôi bằng gỗ, sau thời gian khoảng 20 phút.Để rau chín và giữ màu xanh.Ở công đoạn này, nhất thiết rau dớn phải đò chứ không nên luộc để giữ vị bùi bùi, ngọt ngọt của nộm.Khi rau đã chín, bỏ rau vào bát to, cho rau thơm, oét, gừng, tỏi, nước chanh tươi, mì chính và muối trắng trộn đều.Để khoảng 5 phút cho ngấm gia vị, sau đó cho lạc giã nhỏ vào lá có thể ăn ngay được.Khi ăn nộm rau dớn sẽ cảm nhận được vị bùi, vị ngọt xen lẫn chút vị cay của ớt.
Ngoài món nộm, người Thái còn chế biến các món ăn độc đáo khác như rau dớn xào toit, rau dơn xào cùng nước măng chua…mặc dù cách chế biến đơn giản nhưng món ăn luôn mang hương vị núi rừng.
Cá bống vùi tro
Nếu bạn có dịp đến với bản Vàng Pheo- Phong Thổ -Lai Châu, hãy lột lần thưởng thức món ăn rất riêng biệt của đồng bào dân tộc Thái Trắng.Người dân ở nơi đây ưa vị đậm đà của các món nướng như Pa pỉnh tộp, rêu nướng…và không thể kể đến món cs bống vùi tro.
Cá bống nơi đây thường được bắt ở các con sông, con suối.Con cá bống nào to lắm mới bằng ngón tay trỏ của người lớn.Để có được món cá bống vùi giò ngon và đẹp mắt phải trải qua khá nhiều nuwocs bước tiến hành kỳ công, đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của người chế biến.Cá bống phải chọn con đều nhau, các loại gia vị sả, ớt, gừng, hạt tiêu , mắc khén, lá húng và lá hom húng phải được băm nhỏ, lá dong phải là lá bánh tẻ, khổ to, vừa không bị rách và rửa sạch để khô.
Cá bống được sơ chế sạch sẽ và tẩm ướp với các gia vị đã được chuẩn bị sẵn.Sau khi ướp được chừng 15 đến 30 phút, chúng ta sẽ khéo léo gói gọn trong lá dong và được vùi vào trong tro nóng khoang 30 phút lật lại một lần.Và cứ như thế vài lần cá sẽ chín.
Khi thưởng thức món ăn ta sẽ nhận thấy mùi thơm đặc biệt của các gia vị núi rừng được pha trộn một cách honaf hảo.Vị ngậy mà không béo của cá và mùi thơm nhè nhẹ của lá dong nướng.Món này vừa có thể là món nhắm rượu, vừa có thể làm món ăn cùng cơm nóng hoặc xôi.
Đặc sản Lai Châu- xôi tím
Xôi tím được đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ Thái, Dáy…làm với những bí quyết riêng.Từ những hạt gạo nếp nương thơm ngon, dẻo, hạt to đều không lẫn gạo tẻ.Màu tím đặc trung và hấp dẫn của xôi được nhuộm bằng loại cây có tên là khẩu cắm- loại cây này chỉ có ở miền núi.Cây khẩu cắm bẻ cành, lá rửa sạch, đem luộc.Luộc lá sôi chừng năm phút, khi thấy nước chuyển sag màu tím, sánh là được.Ddể nước lá nguội bớt rồi thêm chút gạo nếp vào ngâm thêm 2 đến 3 giờ.
Đồ xôi tím phải đồ bằng chõ gỗ được đực từ thân cây sung, lửa củi mới có được mùi thơm ngon hơn cả.Đồ đến khi hạt gạo rực chín, xới từng lớp xôi thấy màu tím tươi, bóng , hạt xôi dẻo mà không dính, có mùi thơm ngào gnatj là đã hoàn thành quy trình nấu.
Xôi tím ăn ngon mà không bị ngán,Theo kinh nghiệm của đồng bào cây khẩu khắm còn có tác dụng chữa bện đường ruột, bồi bổ sức khỏe.
ngoài những món trên, đến Lai Châu, quý khách đừng quên thưởng thức món canh tiết lá đắng,Pá pính tộp,ve sầu rán,lam nhọ, thịt trâu sấy…món nào cũng đậm hương vị núi rừng khiến thực khách nào cũng đê mê.
Tags: phuong tien giao thong, khach san lai chau, diem du lịch lai chau
