Hoa ban trắng tinh khôi, kiêu sa giữa núi rừng Tây Bắc

Tôi trở lại ngày cuối năm phố núi
Ngỡ lòng mình lạc giữa chốn đào nguyên
Hoa ban nở trắng trong tình sơn nữ
Mắt mơ màng nghe tiếng hót chim quyên.

Những ngày tháng sang xuân hoa ban bung sắc phủ kín trên mọi nẻo đường Tây Bắc. Từ Mộc Châu đi Sơn La, từ Sơn La sang Điện Biên, đường 6 được xem như quốc lộ thơ mộng nhất của vùng Tây Bắc khi ngập tràn sắc trắng trong mùa hoa ban. Điện Biên được coi là xứ sở của Hoa ban cũng như Nhật Bản là xứ sở hoa anh đào, loài hoa này mang đậm bản sắc của núi rừng Tây Bắc. Hằng năm, từng đoàn người về đây để chiêm ngưỡng, người đi xe khách, người đi phượt bằng xe máy, có người lại chọn cho mình vé máy bay giá rẻ đi Điện Biên Phủ từ Hà Nội rồi thuê xe máy hoặc xe đưa đón sân bay Điện Biên về với rừng ban trắng ngập trời.

Cứ mỗi độ xuân về,khi mà cảnh sắc, cỏ cây hoa lá vươn mình làm đẹp thì trên khắp các ngọn núi, cánh rừng Tây Bắc lại phủ sắc trắng muốt, tinh khôi của hoa ban. Hoa ban không chỉ là một loài hoa đẹp, đặc trưng của vùng miền núi Mộc Châu, Mai Châu, Điện Biên,… mà còn là biểu tượng bất diệt cho tình yêu trong sáng, thủy chung của những chàng trai, cô gái nơi dẻo cao.Hoa nở đẹp nhất vào dịp tháng 2, tháng 3 dương, thời gian này, hoa ban nở trắng ngần phủ kín khắp lưng đèo, đỉnh núi.bên những con suối, bản làng. Cái khung cảnh đó đã đi vào thơ ca với bao lời hoa mỹ.Từng vạt rừng cây hoa ban la đà tinh khiết, nở trắng xóa như phô diễn vẻ đẹp mê hồn mà bất cứ ai, dù có vô tình đến mấy cũng phải rung động khi đi du lịch Điện Biên.

Hoa ban không chỉ nổi bật, tinh nguyên trong sáng bởi vẻ đẹp trắng nuột mà còn gắn liền với sự tích tình yêu của nàng Ban và chàng Khum.

” Người xưa kể rằng, nàng Ban là một người con gái nổi tiếng nết na, xinh đẹp của vùng Tây Bắc. Vẻ đẹp của nàng thuần khiết như nước suối, tâm hồn nàng  trong sáng và nhân ái như bầu trời mùa xuân. Dân bản ai cũng yêu mến nàng bởi nàng bởi nàng luôn gẫn gũi, hòa đồng với mọi người từ già đến trẻ.

Những chàng trai trẻ trong bản đều đem lòng yêu mến nàng Ban. Nhưng từ lâu, trái tim nàng đã trao trọn tình cảm cho chàng Khum. Chàng Khum là một chàng trai trẻ, hiền lành chịu khó, lại rất hiếu thuận với cha mẹ và giỏi việc làm ăn. Hai người hết mực yêu thương nhau nhưng gia cảnh chàng Khum không được khá giả cảm trở tình yêu của họ. Cha của nàng Ban vì vậy mà không muốn gả cưới nàng cho chàng Khum.

Trong bản làng, gia đình Tạo Mường là giàu có nhất. Con trai nhà này  vừa xấu xí, lại ỷ vào gia đình, không chịu làm ăn. Nhưng vì ham vinh hoa, phú quý, cha nàng Ban muốn nàng làm dâu nhà ấy. Nàng nghe chuyện hai gia đình bàn về hôn lễ thì buồn tủi khôn xiết.

Nàng Bán chạy đến nhà tìm chàng Khum nhưng lúc ấy, chàng lại đang có việc đi làm xa. Nàng bèn lấy khăn piêu buộc vào chân cầu thang nhà chàng. Rồi nàng rẽ rừng đi tìm chàng. Con đường rừng xa xôi, đây nguy hiểm rình rập,nàng vừa đi vừa kiếm tìm chàng trong vô vọng. Rồi nàng kiệt sức và gục giữa rừng. Nơi nàng nằm xuống sau này mọc lên một cây lớn, mỗi mùa xuân tới bung nở những bông hoa trắng tinh khiết. Và người Thái gọi hoa ấy là hoa Ban.  Từ khi mọc lên hoa ban trở thành loài hoa đẹp nhất,nổi bật nhất, lấn át các loài hoa khác tượng trưng cho tình yêu thủy chung, son sắt của người con gái Tây Bắc.  Chàng Khum sau khi trở về và nghe chuyện của nàng Ban thì đau buồn vô cùng. Chàng lao vào rừng để tìm nàng , tìm mãi cho đến khi chàng sức cùng lực kiệt , chàng lịm đi và hóa thành một chú chim. Và chú chim ấy  vẫn không ngừng cất tiếng hót và bay đi khắp nơi để tìm nàng. Cuối cùng, chàng cũng đã tìm thấy cây hoa mà nàng Ban hóa thân thành. Từ ấy, loài chim này vẫn luôn quấn quýt bên những cây hoa ban.”

Cho tới tận ngày nay, khi đến đi du lịch Điện Biên hay lên vùng Tây Bắc mỗi dịp mùa xuân, du khách vẫn sẽ thấy hình ảnh những chú chim cất tiếng hót trên những cành hoa ban bung nở. Tiếng chim như điệu khèn, điệu hát tình yêu mà chàng Khum dành tặng cho nàng ban xinh đẹp và sắc hoa dịu dàng tựa như nụ cười duyên của nàng Ban.Bởi vậy nàng Ban và chàng Khum vẫn luôn bên nhau không bao giờ rời xa.

Mùa này lên Tây Bắc, nhất là Điện Biên, du khách sẽ được ngắm những cánh rừng trắng xóa hoa ban.Đâu đó còn vang tiếng đàn như kể chuyện tình Ban -Khum.

Chính bởi vẻ đẹp của hoa ban , bao nhiêu người yêu mến về câu chuyện tình đầy cảm động mà hằng năm, vào độ hoa nở, hàng nghìn người lại đổ về đây ngắm cảnh, chụp ảnh, nô đùa, tham gia lễ hội Hoa Ban. Một lễ hội độc đáo trên mảnh đất lịch sử  Điện Biên Phủ. Đây cũng là dịp để người Dân tộc Tây Bắc tái hiện lại một câu chuyện tình trong truyền thuyết nàng Ban trắng và các nét văn hóa tâm linh trong đời sống tinh thần của đồng bào Thái. Người Thái cầu mong thần linh phù hộ cho một năm mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt, vạn vật đơm hoa, kết trái, cho lứa đôi hạnh phúc và phù hộ cho cuộc sống của dân bản luôn đầm ấm, yên vui.

Lễ hội hoa Ban cũng là ngày hội tụ của bản, mường là dịp cho các đôi trai gặp nhau tỏ tình, hò hẹn. Vào ngày 5/2 âm lịch hàng năm lễ hội hoa Ban được tổ chức.

Lễ hội thường được tổ chức ở hang Thẳm Lé gắn với làn điệu khắp chơi hang. Lễ hội hoa ban gồm 2 phần lễ và hội, phần lễ để cúng thần linh, phần hội là phần vui chơi với các trò chơi dân gian đặc sắc như: ném còn, kéo co, đi cà kheo, leo cây, chọi cù, hát đối đáp… Những trò chơi độc đáo đầy ắp tiếng cười hòa lẫn trong âm vang nhộn nhịp của tiếng khắp, tiếng pí, tiếng khèn, tiếng trống chiêng. Các chàng trai vừa khắp vừa giúp các cô gái hái những bông hoa trắng muốt đem về nhà. Và cũng là dịp để các đôi trai gái tỏ tình với nhau.

Đến với lễ hội Hoa ban du khách cũng có thể ghé thăm du di tích Điện Biên Phủ với trận đánh chấn động địa cầu, khu Du lịch hồ Pá khoang hay các phiên chợ vùng cao đặc sắc và đặc biệt hơn nữa là các món ngon người Thái.

Lại một mùa hoa ban nữa lại sắp tới, Điện Biên lại nô nức đón chào du khách gần xa. Đây là dịp để tỉnh quảng bá các vẻ đẹp nguyên sơ và đẹp đẽ của mình, tạo đà cho du lịch phát triển. Hãy xách ba lô lên, đi và thưởng ngoạn vùng đất mến thương của núi rừng tây bắc này bạn nhé.