Lang Chánh là một huyện miền núi phía tây của tỉnh Thanh Hóa. Huyện Lang Chánh giáp với các huyện của tỉnh Thanh Hóa như sau.Huyện phía bắc giáp huyện Bá Thước và huyện Quan Sơn . Phía tây giáp Huyện Quan Sơn. Phía nam giáp huyện Thường Xuân .Phía đông giáp huyện Ngọc Lặc .Một phần phía tây nam giáp Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào.
2.Lịch sử hình thành huyện Lang Chánh
Thiếu nữ bên thác Ma Hao
Huyện Lang Chánh là nơi gắn liền với chiều dài lịch sử dân tộc, gắn nhiều di tích lịch sử.Lang Chánh có các dân tộc: Thái (53 %), Mường (33 %), Kinh (14 %) Người dân Lang Chánh có truyền thống đoàn kết, yêu nước, cần cù lao động. Tuy nhiên trình độ văn hóa khoa học kỹ thuật còn thấp. Tỷ lệ lao động đã qua đào tạo (Từ sơ cấp trở lên) mới đạt 14% tổng số lao động.Đây là một huyện nghèo của tỉnh Thanh Hóa.
3. Danh lam thắng cảnh huyện Lang Chánh
Là huyện miền núi phía tây Thanh Hóa, Lang Chánh được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều danh thắng nổi tiếng như :thác Ma Hao, chùa Mèo, làng văn hóa truyền thống Năng Cát gắn liền với tên tuổi người Anh hùng dân tộc Lê Lợi và nghĩa quân Lam Sơn trong cuộc đấu tranh chống quân xâm lược nhà Minh, thế kỷ thứ XV.
Các địa danh này hội tụ đầy đủ những yếu tố về danh lam thắng cảnh, lịch sử văn hóa, cách mạng cùng văn hóa vật thể, phi vật thể của địa phương và sắc thái văn hóa của từng dân tộc. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển loại hình du lịch sinh thái cộng đồng.
Nhà sàn bản Năng Cát
Thác Ma Hao điểm du lịch mới lạ hấp dẫn du khách gần xa.Điểm đến này hấp dẫn với nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng thu hút khách bốn phương đổ về đi du lịch Thanh Hóa. Đến với huyện núi cao Lang Chánh du khách sẽ được nghe bản hợp xướng với giọng thanh thanh của suối, tiếng trầm hùng của thác đổ, và những làn gió vi vu khi đến thưởng ngoạn tại khu du lịch sinh thái cộng đồng thác Ma Hao.
Đến với Năng Cát, du khách còn được chiêm ngưỡng những ngôi nhà sàn cổ của người Thái miền Tây Thanh Hóa – một không gian kiến trúc độc đáo, cao rộng, thoáng đãng, đa phần là nhà 4 gian 2 chái. Với kiểu kiến trúc này, vừa làm cho nhà cửa sạch sẽ, tránh được muỗi, vắt, thú rừng, vừa tạo được một quần thể kiến trúc đẹp và thơ mộng bên cạnh núi non hùng vĩ. Bên cạnh các giá trị nổi trội về cảnh quan sinh thái và tài nguyên, Năng Cát còn có nhiều nét đặc sắc từ các món ăn ẩm thực đến các phong tục, tín ngưỡng, lễ hội, trò chơi dân gian và những làn điệu thơ, ca, hát, nghệ thuật đánh cồng chiêng.
4. Ẩm thực huyện Lang Chánh
Về với vùng núi Lang Chánh, ngoài những giá trị cảnh quan và văn hóa đặc sắc, nơi đây còn có những món ăn ngon, đậm đà hương vị của người dân tộc Thái.
Món cá nướng hấp dẫn với hương thơm của cá và vị cay của ớt. Món “pỉnh tộp” cũng là cá nướng nhưng thường dùng cá to như chép, trôi, trắm… mổ lưng, để ráo nước sau đó xoa một lớp muối rang nổ rồi tẩm ớt tươi nướng, nghiền nát, mắc khén, để cá ngấm gia vị, cứng thịt lại rồi đặt lên than hồng nướng.
Xôi nếp – món ăn truyền thống của dân tộc Thái. Người Thái có phương pháp đồ xôi cách thủy bằng chõ gỗ rất kỹ thuật. Xôi chín bằng hơi nước, mềm, dẻo nhưng không dính tay, được đựng vào ép khẩu hoặc giỏ cơm đậy kín, ủ ấm, giữ cho cơm dẻo lâu.
Món Pỉnh tộp người Thái
Cơm lam là đặc sản của dân tộc Thái thường được sử dụng vào dịp lễ, tết hay đãi khách được nấu trong ống nứa.
Với các chuyến du lịch lên vùng núi du khách có thể mang theo ép khẩu xôi, vài khúc cơm lam để ăn dọc đường hoặc khi nghỉ ngơi tại các điểm tham quan sẽ rất tiện lợi vừa ấm bụng,vừa no. Mùa nào thức nấy, người Thái đãi khách bằng sản vật địa phương như: măng đắng, măng ngọt, rau cải ngồng, rau dớn… chấm với gia vị chéo đậm đà vị cay của ớt, riềng, vị mặn của muối rang, hương thơm của rau làm biết bao du khách phải ngẩn ngơ khi đã một lần nếm thử
5. Đơn vị hành chính huyện Lang Chánh
Toàn huyện có 10 xã và 1 thị trấn Lang Chánh. Thị trấn Lang Chánh đặt trụ sở chính của toàn huyện. nơi đây có các điểm trường học, một số ngân hàng với các dịch vụ cơ bản, đáp ứng nhu cầu của người dân.
6. Phương tiện Giao thông huyện Lang Chánh
Huyện Lang Chánh có quốc lộ 15A , tỉnh lộ 530 chạy qua. Tuy nhiên là huyện miền núi, việc đi lại còn nhiều khó khăn. lên đây có một số tuyến xe liên tỉnh, các tuyến xe từ thành phố Thanh Hóa lên các tỉnh miền tây , xe taxi, xe ôm… cho người dân và du khách lựa chọn.
bên cạnh những phương tiện vận chuyển thông thường, những vận chuyển cao cấp hơn cũng được nhiều du khách và người Lang Chánh xa quê sử dụng vé máy bay giá rẻ đi Thanh Hóa với điểm đi hoặc điểm đến là sân bay nội địa tỉnh.Tại đây có xe đưa đón sân bay Thọ Xuân thuận tiện cho đi lại và công việc của khách hàng.
7. Cảm nghĩ về huyện Lang Chánh
là một huyện miền núi đặc biệt khó khăn, nhưng Lang Chánh lại được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho núi rừng hùng vĩ cùng cảnh sắc núi rừng hoang sơ, thấp thoáng bóng dáng những ngôi nhà sàn ẩn hiện trong sương khói, Những cảnh sắc đó khiến trái tim bao kẻ thổn thức, thương nhớ không nguôi. về đây còn để thưởng thức những món ngon của người Thái cùng nền văn hóa của người dân địa Phương.