Huyện Thạch Thành
1.Vị trí địa lý huyện Thạch Thành
Thạch Thành là một huyện miền núi phía tây bắc của tỉnh Thanh Hóa nằm bên sườn tây nam của dãy núi Tam Điệp. Giáp huyện Hà Trung ở phía đông.Gíap Cẩm Thuỷ và huyện Bá Thước ở phía tây ,giáp huyện Vĩnh Lộc phía nam và phía bắc giáp huyện Nho Quan.
2.Lịch sử hình thành huyện Thạch Thành
Thời thuộc Hán Thạch Thành là miền đất thuộc huyện Dư Phát. Sau đó là miền đất thuộc huyện Phù Lạc. Thời Ðinh – Lê – Lý là miền đất thuộc huyện Nhật Nam. Đến thời Trần – Hồ nằm trong hai huyện Tế Giang và huyện Yên Lạc. Vì thế, huyện Thạch Thành ngày nay được hình thành từ hai huyện Tế Giang và Yên Lạc thời Trần – Hồ mà thành. Huyện Yên Lạc thời Lê Quang Thuận (năm 1460) đặt là tên là Thạch Thành, cho lệ vào phủ Thiệu Thiên – nay là phần đất thuộc đông nam huyện Thạch Thành bây giờ. Năm Thành Thái thứ 1 (năm 1889) nhập huyện Quảng Tế vào huyện Thạch Thành và hình thành huyện Thạch Thành ngày nay. Năm 1977, ghép hai huyện Thạch Thành và Vĩnh Lộc thành huyện Vĩnh Thạch. Ðến năm 1982, lại tách hai huyện như cũ và lại lấy tên là huyện Thạch Thành.
3.Danh lam thắng cảnh huyện Thạch Thành
Thạch Thành là huyện có nhiều di tích nổi bật, với những cảnh đẹp của núi non, thác nước và hang động đẹp.. nổi bật là Hàng Còn Moong, thác Voi, các nhà sàn cổ…
Hang Con Moong là di tích thứ 4 ở xứ Thanh được công nhận là di tích Quốc gia đặc biệt sau Quần thể di tích lịch sử Lam Kinh, di tích Đền Bà Triệu và Thành Nhà Hồ (hiện là Di sản văn hóa Thế giới). Hang có chiều dài khoảng 40m, thông hai đầu, trần hang có chỗ cao 10m, hang Con Moong nổi bật với những thế mạnh của một di chỉ khảo cổ học độc đáo và nhiều bí ẩn ở vùng đệm của Vườn Quốc gia Cúc Phương.
Thác Voi nằm trên địa bàn xã Thành Vân, từ lâu đã trở thành điểm tham quan du lịch hấp dẫn đối với du khách. Nơi đây có khung cảnh như một bức tranh sơn thủy hữu tình mà thiên nhiên ban tặng cho con người xứ Thanh. Là nơi hội tụ vẻ đẹp sơn thủy hữu tình với dòng thác đổ xuống như tạo nên một bản hợp xướng được làm nền bởi những rừng cây mượt mà, nguyên sơ.
Nhà sàn cổ của bà con dân tộc Mường với hơn 300 ngôi nhà sàn hàng trăm năm tuổi ở Thạch Thành với nét kiến trúc độc đáo vừa được công nhận là quần thể Di tích nhà sàn cổ cần được bảo tồn ,là một điểm sáng trong du lịch Thanh Hóa.
Ngoài ra còn nhiều điểm hấp dẫn và lý thú như suối nước nóng làng Luống, cùng cảnh sắc núi non nên thơ mà vùng đất nào cũng có trên địa bàn huyện.
4. Ẩm thực huyện Thạch Thành
Về với Thạch Thành, thưởng thức các món ăn dân tộc Mường hết sức đặc trưng như rau đồ, canh lóng, măng đắng, măng chua, thịt trâu nấu lá lồm, xôi rán (cơm cháy), khẹ dê… Lá canh cũng là một nét ẩm thực hết sức đặc sắc của người Mường Thanh Hoá. Ngoài ra còn có các món chế biến từ gà đồi, lợn xổng, cá sông rất ngon và an toàn. Hơn nữa còn có thể mua những món ăn đó làm quà cho người thân, bạn bè thưởng thức.
Mía Kim Tân- món ngon đặc sản xứ Thạch Thành. Mía có vị ngọt độc đáo, mùi thơm quyến rũ, thân cây tròn đều, vàng óng, vừa lấm tấm sắc mật đủ để cho bao du khách gần xa phải say lòng và khoái khẩu…Xưa kia đây còn là của ngon vật lạ để tiến vua.
Ngoài ra chim mía Thạch Thành cũng là món ngon khó cưỡng trong lòng du khách gần xa khi thưởng thức. Cảm giác con chim mía béo ngậy, cắn vào đâu cũng thấy thơm, thấy ngọt và có chút gì đó phảng phất như cánh đồng mía mùa thu.
5. Phương tiện Giao thông huyện Thạch Thành
Thạch Thành còn có mạng lưới giao thông thuận lợi quốc lộ 45, tỉnh lộ 7 nối các huyện trong tỉnh, tạo điều kiện cho Thạch Thành giao thương , buôn bán và vận chuyển. Ðặc biệt, với tuyến đường Hồ Chí Minh đi qua vùng đệm của rừng quốc gia Cúc Phương là “điểm nghỉ chân” đã tạo cho Thạch Thành lợi thế phát triển thương mại – dịch vụ và du lịch sinh thái, phát huy tiềm năng và thế mạnh của huyện miền núi. Huyện có nhiều chuyến xe liên huyện, liên tỉnh, đi từ thành phố lên hoặc theo đường mòn Hồ Chí Minh đi các tỉnh trong cả nước. Nhiều hãng taxi phục vụ người dân. Về với Thanh Hóa nói chung và huyện Thạch Thành nói riêng bây giờ đã trở nên thuận lợi vì có các hãng hàng không khai thác các chuyến bay về sân bay Thanh Hóa mỗi ngày với dịch vụ vé máy bay giá rẻ đi Thanh Hóa và xe đưa đón sân bay Thọ Xuân phục vụ khách hàng mỗi ngày.
6. đơn vị hành chính huyện Thạch Thành
Huyện Thạch Thành có huyện lỵ là thị trấn Kim Tân. Đây là nơi tập trung các cơ quan kinh tế, chính trị, xã hội của toàn huyện. Cùng với hệ thống trường học, các ngân hàng đảm bảo mọi giao dịch và các nhu cầu cơ bản của người dân , các doanh nghiệp cùng du khách thập phương.
7. Cảm nghĩ về huyện Thạch Thành
Huyện Thạch thành ngày nay đang ngày một đổi mới. cùng với những nguồn tài nguyên sẵn có là tiềm năng cho huyện phát triển du lịch, kinh tế, thu hút đầu tư trong và ngoài nước.