Khám phá phố cổ Hội An
Anh về nơi xứ Quảng thăm người em phố Hội
Sông Thu Bồn con nước lững lờ trôi
Đường Chùa Cầu mưa buồn giăng ngập lối
Rừng thông xanh mưa thấm ướt bờ môi
Thương nhớ nhiều người em yêu xứ Quảng
Phố cổ Hội An, niềm tự hào của dân tộc việt, là một điểm đến hấp dẫn thu hút rất nhiều đoàn khách về đây để chiêm ngưỡng những ngôi nhà hàng trăm năm tuổi, những con đường rực rỡ đèn lồng, những ngôi chùa, cái cầu gắn liền với một đô thị sầm uất nhất nước ta và trong khu vực một thời.
Phố cổ Hội An thuộc thành phố Hội An tỉnh Quảng Nam là một đô thị cổ nằm ở hạ lưu sông Thu Bồn,thuộc vùng đồng bằng ven biển tỉnh Quảng Nam cách thành phố Đà Nẵng 30km về phía đông nam.Khi di chuyển bằng đường hàng không với vé máy bay giá rẻ đi Đà Nẵng. Được sự hỗ trợ nhiệt tình của xe đưa đón sân bay Đà Nẵng, du khách sẽ tiếp tục hành trình tới các bến xe, đi về Hội An cổ kính.
Nhờ yếu tố địa lý và khí hậu thuận lợi Hội An từng là một thương cảng sầm uất,nơi gặp gỡ các thuyền buôn Nhật Bản,Trung Quốc và các nước phương Tây.

Được hình thành trong thế kỉ 15-16 và phát triển ở thế 16-17 chính vì thế Hội An đã được các thương nhân biết đến từ rất sớm và trở thành một trong những trung tâm mậu dịch lớn nhất đàng trong,của Đại Việt và của cả vùng biển đông nam á trở thành một trung tâm giao lưu kinh tế rộng lớn,một đô thị- thương cảng có tầm cở quốc tế.
Sang thê kỉ 19 Hội An dần suy giảm thời kì thương cảng thuyền buồm và nhường chổ cho thương cảng thuyền máy Đà Nẵng phát triển. Nhưng nhờ đó mà hội an được bảo tồn tương đối nguyên vẹn cho đến ngày nay. Liên tục trong nhiều thế kỉ những giá trị văn hóa truyền thống của nhân dân Hội An cùng với phong tục, tập quán,các sinh họat vui chơi giải trí, các món ăn xưa được gìn giữ và phát huy tương đối tốt.
Nơi đây có các di tích của các bến cảng, các phố cổ, các nhà ở kết hợp cửa hang của nhân dân,các hệ thống nhà thờ tộc họ,các đình chùa ,đền miếu, các hội quán của người hoa, những ngôi mộ của người Nhật, người Hoa va chiếc cầu mang tên cầu Nhật Bản… Những loại hình kiến trúc phong phú đa dạng đó cùng với lối sống , phong tục tập quán, lễ hôi… của cộng đồng cư dân Hội An như là tấm gương phản ánh chặng đường dài của quá trình giao thoa, hội nhập, tiếp biến văn hóa tạo nên một bản sắc văn hóa riêng.
Năm 1999 đã thống kê được 1360 di tích danh thắng với nhiều loại hình như đình, chùa, miếu, mộ, cầu , giếng ,hội quán, nhà thờ tộc, nhà ở, thành thất… chúng được phân bố theo trục đường truyền thống nhỏ hẹp, vừa mang đậm sắc thái địa phương việt nam, vừa thể hiện sự giao lưu, hội nhập văn hóa mạnh mẽ giữa các nước phương Đông và phương Tây.

Là cảng thị có mầm mống sơ khai từ trước công nguyên với nền văn hóa Sa Huỳnh được tiếp tục phát triển dưới thời văn hóa Chăm và cực thịnh trong thời Đại Việt ,Đại Nam. Và may mắn thay nó không bị tàn phá bởi 2 cuộc chiến tranh cũng như quá trình đô thị hóa ở thế kỉ xx. Đến nay khu phố cổ hội an bảo tồn gần như nguyên trạng trong một quần thể di tích cổ và những con đường hẹp chạy ngang dọc tạo thành các ô vuông theo kiểu bàn cờ.
Cảnh quan phố phường Hôi An được bao quát một màu rêu phong cổ kính. Sự tồn tại một đô thị như Hội An là trường hợp duy nhất ở Việt Nam cũng như hiếm thấy trên thế giới . Đây được xem là một bảo tàng sống về kiến trúc và lối sống đô thị.
Phần lớn ngôi nhà ở đây là hững kiến trúc truyền thống, phân bố ven những trục đường phố nhỏ hẹp, xen kẽ là những công trình kiến trúc tôn giáo.
Hội An cũng là vùng đất ghi nhiều dấu ấn của sự pha trộn, sự giao thoa văn hóa với các công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn của người Hoa, người Nhật, người Pháp. Các hội quán , đền miếu mang đậm dấu tích của người hoa nằm bên cạnh nhưng ngôi nhà truyền thống người việt và nhưng ngôi nhà mang phong cách kiến trúc người Pháp. Ngoài nhũng giá trị văn hóa qua kiến trúc đa dạng. Hội An còn lưu giữ nhiều hoạt động văn hóa phi vật thể với các lễ hội văn hóa đan được bảo tồn và phát huy cùng ới các làng nghề thủ công, các món ẩm thực.
Với những giá trị đó tại lần họp thứ 23 năm 1999 UNESCO đã công nhận phố cổ Hội An là một di sản văn hóa thế giới và ngày càng thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Sau khi đi du lịch Đà Nẵng với một thành phố trẻ sôi động về với Hội An du khách có cơ hội tham quan các hệ thống di tích lịch sử,văn hóa như:
Chùa Cầu (cầu Nhật bản ) được xem là biểu tượng của phố cổ .Chiếc cầu dài khoảng 18 m, có mái che,nằm vắt cong qua lạch chảy ra sông Thu Bồn . Chùa Cầu là một trong những di tích có kiến trúc khá đặc biệt. Gọi là Chùa cầu bởi ngôi chùa này được đặt trên một chiếc cầu gỗ.Mái chùa lợp ngói âm dương che kín cả cây cầu. Trên cửa chính của Chùa Cầu có một tấm biển lớn chạm nổi 3 chữ Hán” Lai Viễn Kiều”. Chùa và cầu đều bằng gỗ sơn son chạm trổ rất công phu, mặt chùa quay về phía bờ sông. Hai đầu cầu có tượng thú bằng gỗ đứng chầu, một đầu là tượng chó, một đầu là tượng khỉ, theo quan niệm của dân gian có lẽ được xuất phát từ nghĩa cây cầu xây từ năm thân, xong năm tuất. Tương truyền đó là những con vật mà người Nhật sùng bái thờ tự từ cổ xưa. Tuy gọi là chùa nhưng chùa không thờ phật. Phần gian chính giữa (gọi là chùa) thờ Bắc Đế Trấn Võ – vị thần bảo hộ xứ sở, ban niềm vui hạnh phúc cho con người, thể hiện khát vọng thiêng liêng mà con người muốn gửi gắm cùng trời đất nhằm cầu mong mọi điều tốt đẹp, tượng thần được làm bằng gỗ.
Hội quán Phước Kiến xây dựng vào năm 1962 là chùa kim sơn được người Việt dựng để thờ phật. Năm 1759 thương nhân người hoa mua lại chùa và đổi tên thành hội quán Phước Kiến.Ngoài ra còn có hội quán Quảng Đông, hội quán Triều Châu, hội quán Hải Nam, hội quán Trung Hoa.
Các nhà cổ như nhà cổ Tân Ký, nhà cổ Phùng Hưng, nhà cổ Quân Thắng, nhà cổ Diệp Đồng Nguyên, nhà thờ tộc Trần, nhà thờ tộc Nguyễn, nhà thờ Tiên Hiền Minh vương.
Lăng thờ cá ông, giếng đá hay các bảo tàng như bảo tàng lịch sử, bảo tàng gốm sứ Mậu Dịch,bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh.
Khi tới đây quý khách được chiêm ngưỡng những con đường rực rỡ ánh lồng đèn tạo nên một nét đặc trưng riêng khiến Hội An càng thêm rực rỡ về đêm, và đặc biệt quý khách còn được tham gia lễ hội đêm phố cổ mỗi tháng một lần, vào ngày 14 âm lịch. Phố cổ Hội An lại trở nên đẹp lộng lẫy với lễ hội hoa đăng ánh sáng đèn tạo nên một không gian đẹp, mơ mộng và yên bình. Ở phố cổ,Từ 16h, các tuyến đường ven sông Hoài cấm xe cộ lưu thông, và đến 18h, những dãy đèn lồng đã được thắp sáng thay thế cho những ngọn đèn điện. Dọc theo các tuyến phố sắc màu của đèn lồng trên các khung cửa gỗ lung linh, khiến bao du khách thích thú ngắm nhìn. Người dân Hội An yêu sản phẩm của quê mình đến độ từng chiếc đèn soi bảng hiệu, từng đèn trang trí… đều được thắp bằng đèn lồng. Những cửa hiệu dù sang trọng thế nào cũng được thắp sáng bằng những dãy đèn lồng nhiều màu sắc .Trên sông Hoài, những ngọn đèn lung linh được thả trôi mang theo những lời ước của du khách và người dân với lễ hội thả đèn hoa đăng hàng tháng. Đây là thông lệ của Hội An từ nhiều năm nay, và không ít người đến đây với mục tiêu chính là đêm hội độc đáo này. Những chiếc đèn hoa đăng làm bằng giấy nhiều màu sắc, giá chỉ 2.500-5000 đồng/chiếc được bán dọc theo đoạn sông trung tâm của phố.

Thành phố Hội An trầm lắng, dù là lễ hội với lượng du khách rất đông đảo như mọi thứ luôn chuyển động rất nhẹ nhàng, thư thái và an toàn. Có lẽ vì nhịp sống như vậy nên đến khoảng 22h là mọi hoạt động đã ngừng lại, đến 23h thì ở khu lễ hội mọi ánh sáng lung linh đã nhường chỗ cho những ngọn đèn hiu hắt và vài hàng ăn nhỏ bên vỉa hè.
Hay được ăn những món đặc sản ở đây như hến xào, bánh đậu xanh Hội Ann,bánh tổ và đặc biệt là món cao lầu một món riêng gắn liền với phố cổ hội an. Cao lầu giống mì nhưng không phải mì. Người ta ít biết đến cao lầu không phải vì nó không ngon mà vì món ngon này khiêm nhường. Nhiều người cho rằng món này của người Hoa, nhưng Hoa kiều ở đây lại không công nhận nó. Còn người Nhật thì cho rằng nó giống mỳ udon của họ nhưng khác về hương vị và cách chế biến.Tinh túy của món cao lầu là sợi mì, thường được chế biến rất công phu theo cách riêng của người Hội An.
Về với Hội An, ta như cảm nhận được thời gian trôi chậm lại,mọi thứ đều nhẹ nhàng, chậm chạp như dòng sông Hoài, tất cả níu giữ bước chân du khách. Không chỉ ngắm phố xá mà nơi đây còn có những món quà lưu niệm độc đáo, từ những chiếc đèn lồng nhỏ nhỏ xinh xinh, các bức tượng gỗ, những tấm vải lụa hay những chiếc nón xinh xinh làm bao người thích thú. Ai đi Hội An dù chỉ một lần nhưng những hình ảnh đẹp của Phố Cổ luôn in sâu trong tâm trí họ mãi sau này, và những ký ức đó luôn đẹp đẽ mà thơ mộng biết bao.