Những món ăn Hà Tĩnh gây thương nhớ người đi xa

” Đi mô rồi cũng nhớ về Hà Tĩnh
Nhớ núi Hồng Lĩnh nhớ dòng sông La,
Nhớ biển rộng quê ta ớ ơ ơ ơ
Những cánh đồng muối trắng
Tình sâu (mấy) nghĩa nặng, biển ta lại nhớ rừng
Nên chi giữa đồng bằng (mà) gió ngàn bay (i) về
Tìm âm vang sóng vỗ …. “

Hà Tĩnh – vùng đất địa linh nhân kiệt, vùng đất nổi tiếng sinh ra và nuôi dưỡng những bậc nhân tài cho đất nước. Chúng ta phải kể đến đại thi hào Nguyễn Du,tổng bí thư đầu tiên của nước ta Trân Phú,Phan Dình Phùng, hải thượng lãn ông Lê Hữu Trác,nhà thơ lỗi lạc Nguyễn Công Trứ… cùng nhiều thế hệ kiệt xuất khác.
Không chỉ thế,Hà Tĩnh còn gây thương nhớ bởi những món ăn ngon, hấp dẫn du khách. Những món ngon này tạo nên thương hiệu cho ẩm thực Hà Tĩnh mà mỗi khi nhắc đến ta nghĩ ngay đến Cu Đơ, cam Bù Hương Sơn,bưởi Phúc Trạch…

Nếu đi du lịch Hà Tĩnh bằng vé máy bay giá rẻ đi Vinh hoặc vé máy bay giá rẻ đi Đồng Hới, du khách đến Hà Tĩnh nếu có nhu cầu có thể gọi xe đưa đón sân bay Vinh hoặc xe đưa đón sân bay Đồng Hới để có một chuyến đi khám phá Hà Tĩnh và thưởng thức những món ngon vùng đất này.
1. Cu Đơ
Được xem là nghề truyền thống của người dân Hà Tĩnh, kẹo cu đơ trở thành một trong những món quà được nhiều người yêu thích.
“Chè xanh cùng chút gừng cay/ cu đơ Hà Tĩnh là say lòng người”.Kẹo cu đơ có hình tròn như chiếc gương, nhìn bề ngoài thô ráp và sần sùi nhưng lại rất thơm, có vị đậm đà của mật mía, thơm cay cay của gừng tươi, cái giòn tan của lạc và bánh tráng vừng. Miếng bánh vừa dai, vừa ngọt, vừa thơm lại cay nhẹ… ăn rất lạ miệng.

Món ăn này chân chưa hương vị của cuộc sống, có vị cay, vị ngọt, vị bùi…tất cả những cung bậc của cuộc sống được đưa vào trong chiếc bánh như chính cuộc sống người dân nơi đây.Đến hà Tĩnh, không mua kẹo Cu đơ về làm quà là một thiếu sót rất lớn.Đặc biệt, kẹo cu đơ mà uống với nước chè xanh thì ngon ngất ngây, hương vị được hòa quyện, trộn đều vào nhau khiến bao người say mê.
Tuy nhiên, nếu chọn mua bánh cu đơ, các bạn hãy đến những cửa hàng truyền thống như ông bà Thư Viện, cu đơ Cầu Phủ là ngon nhất bởi truyền thống cũng như bí quyết mà những gia đình này có được đặc trưng ăn ngon hơn.
2.Cam bù Hương Sơn
Vùng đất Hương Sơn nổi tiếng vùng đồi núi rất phù hợp cho việc trồng cam. Cam Bù hương sơn không chỉ nổi tiếng trong tỉnh mà còn gây tiếng thơm ở các tỉnh lân cận.Nó còn là đối thủ cạnh tranh với Cam Vinh trong thời gian gần đây.Cam bù Hương Sơn mọng nước, vị ngọt thanh và thơm, nhiều năm qua trở thành đặc sản quý của người dân Hương Sơn (Hà Tĩnh), thường được đem làm quà biếu.Mùa thu hoạch cam bù Hương Sơn bắt đầu từ đầu tháng 12 âm lịch và kéo dài đến qua Tết nguyên đán. Người ta mua cam bù về bày trên bàn thờ tôt tiên ngày tết, làm quà biếu khách và còn là loại hoa quả ăn trong gia đình để bảo vệ sức khỏe.Cam bù Hương Sơn có mùi thơm đậm,nếu không muốn cắt thành múi, chỉ cần lấy tay bóc ra, những múi cam mọng nước với hương thơm ngào ngạt cuốn hút, kích thích vị giác.

3. Bánh đa vừng
Vùng quê lúa sản sinh ra nhiều món ngon tuyệt vời. Đặc trưng của vùng đất nông nghiệp đã mang lại những món quà quê đầy ấn tượng.
Bánh đa vừng có hương vị đặc biệt, không giống như ở những vùng miền khác, nó có vị ngon, thơm, bùi đến “lịm” cả người . Ở Hà Tĩnh, đây là món ăn dân dã, rẻ tiền mà ngon Món bánh đa vừng ở chợ quê nào cũng có, bánh giày,nhiều vừng đen, ăn béo ngậy, có thể ăn trừ bữa.Bánh đa ở Hà Tĩnh được làm hoàn toàn bằng gạo ngon, không pha thêm ngô, thêm sắn như ở nhiều nơi khác. Thông thường khi làm bánh đa, nguời ta chọn loại gạo gié vụ mùa, vừa dẻo, vừa thơm, không dùng gạo xay từ các vụ lúa trước, năm trước vì lúa để lâu nên gạo mất chất.

Khi ăn bánh sẽ được nướng giòn trên bếp than, hương thơm lan tỏa kích thích dạ dày. Chỉ cần bẻ từng miếng nhỏ, cho vào miệng nhai giòn rụm. Sướng nhất là ăn cùng bạn bè trò chuyện.
4. Hến sông La
Hến là món ăn phổ biến của hầu hết các gia đình ở miền trung, nhất là vùng ven sông La( Đức Thọ- Hà Tĩnh),Từ hến, sau khi bắt dưới sông ề, có thể chế biến thành nhiều món ngon ăn cùng cơm như canh hến, hến xào, hến xúc bánh đa, cơm hến thêm chút gừng cay ăn kèm với cà pháo muối chua đậm đà làm sao.
Hến có một hương vị đặc trưng quyến rũ, bát nước hến nóng hổi mát, thơm đậm, ngọt, bổ dưỡng màu trắng sữa như nguồn sống vô tận của vùng quê gắn bó với ruộng đồng.Đúng như câu ca:”Dẫu ai đi quanh về quắt-không kẻo nước giắt Kẻ Thượng”.Giắt cũng là một loại hến con sinh sôi rất nhanh vào mùa hè, thích nghi với vùng nước lợ ở phía hạ nguồn sông La và sông Lam.

Chính món ăn này mà bao người xa quê luôn nhung nhớ, muốn trở về tuổi thơ khi bắt hến ngoài đồng, ngồi xem mẹ làm món ăn cho bữa trưa bữa tối.
5. Gỏi cá đục
Về với vùng đất đại thi hào Nguyễn Du. Ăn món gỏi cá đục, mà thấy vùng quê này con người đầy tài năng.Cá đục có hình dáng thon nhỏ, hơi giống cá bống, dài khoảng 13-18cm. Loài cá này sống gần bờ biển vì thế cũng dễ đánh bắt. Thịt cá đục rất chắc, trắng lại có vị ngọt và cá xuất hiện quanh năm cho nên nó chẳng khó để trở thành một loại hải sản được ưa thích.làm cũng không hẳn là khó nhưng chắc chắn, người dân ở đây có bí quyết làm gỏi riêng cho nên gỏi cá đục mới hấp dẫn người ăn đến như vậy. Ăn kèm gỏi cá đục sẽ là các loại rau thơm như lá đinh lăng, sung, cùng xoài xanh, khế chua, chuối xanh… cuốn với bánh tráng, chấm nước gia vị. Cắn một miếng gỏi cá đục, bạn sẽ cảm nhận được vị béo béo, bùi bùi của cá, các vị chua, cay… vô cùng thú vị.

6.Mực nháy
Là vùng đất có đường bờ biển trải dài, mực nháy Hà Tĩnh hấp dẫn du khách bởi sự tươi ngon. Mực ở đây khá to, chế biến ngay sau khi đánh bắt nên vẫn giữ nguyên được độ tươi ngon của mực.
Mực nháy có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như mực hấp,lộc, xào,nướng hay làm gỏi. Cái ngon của mực từ trước tới nay được nhiều người công nhận, tuy nhiên mực nháy có vị tươi , ngon, thơm đặc trưng hơn, nó khác hoàn toàn so với các loại mực ở vùng biển khác.

7. Ram bánh ướt
Ram là một tên gọi khác của món nem rán, món ăn nổi tiếng góp phần làm phong phú thêm nền ẩm thực nước ta. Nhưng ram Hà Tĩnh lại mang một hương vị riêng của con người Hà Tĩnh.Ram được làm từ miến, thịt, ớt, tiêu, nấm, hành lá… trộn đều rồi lấy lá bánh ram cuộn lại đem rán vàng. Ăn tới đâu rán tới đó cho nóng. Nếu ăn bánh mướt cuộn ram thì để nguyên cái ram. Khi ăn cuốn ram với bánh mướt, chấm với nước mắm ớt tỏi. Muốn ăn riêng thì cắt ram thành khúc, mỗi miếng bánh mướt ăn kèm miếng ram.

Ram bánh mướt là sự kết hợp hài hòa của 2 món ăn, làm nên sự khác lạ, ăn ngon, giòn mà không bị béo ngấy.Món ăn này được sử dụng vào các bữa ăn sáng, vừa đủ chất lại no bụng.
8. Bánh bèo Hà Tĩnh
Bánh bèo là một món ăn dân dã, có mặt khắp mọi vùng miền của nước ta, tuy nhiên, bánh bèo Hà Tĩnh mang một sắc màu ẩm thực riêng.Bánh bèo ở Hà Tĩnh được làm từ bột lọc, nhân trong làm từ tôm non bóc vỏ hoặc từ thịt nạc được xào lên cùng với hành khô, sau đó ăn kèm với rau thơm, bánh bèo khi ăn chấm nước mắm chua ngọt pha thêm tương ớt để tạo nên vị vừa cay, vừa chua ngọt.

Bánh bèo dù ăn nóng hay nguội đều ngon và hấp dẫn. Khi ăn nóng, kèm nước mắm cay trong những ngày trời se se lạnh sẽ thấy ấm lòng. Còn khi ăn nguội, bánh hơi dai, giòn mang vị đậm đà.
9. Bưởi phúc Trạch
Nếu ngoài bắc có bưởi Đoạn Hùng, trong nam có bưởi Năm Roi nức tiếng gần xa, trở thành thương hiệu cho bưởi Việt Nam thì bưởi Phúc Trạch là một thương hiệu lớn của bưởi miền trung.Bưởi phục trạch mọng nước, vị ngọt thơm, có thể bảo quản được lâu mà vẫn đảm bảo độ ngon của bưởi.Qủa bưởi Phúc trạch đẹp, tròn.Hiện nay, bưởi Phúc Trạch được trồng tập trung chủ yếu ở 4 xã Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô, Lộc Yên (đều ở huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh).

Có 10 xã phụ cận cũng trồng loại bưởi này. Tuy nhiên, theo các nhà quản lý địa phương, trồng ngon nhất vẫn là một làng tại xã Phúc Trạch. Tổng diện tích trồng bưởi Phúc Trạch tại huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh hiện nay là khoảng 1.500 ha, là nguồn thu nhập mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con trong vùng.
10. Bún bò Đức Thọ
Để có một tô bún bò ngon, ngoài bún được là từ gạo quê Đức Thọ, sợi bún to tròn, có màu hoa cau. Thịt bò được lấy từ bò chăn thả tự nhiên ở vùng quê Đức Thọ nên thịt mềm, ngọt. Nước dùng bún được là từ xương ống bò hoặc đuôi bò.Nước dùng được chế biến rất tỉ mỉ, có í quyết riêng để làm nên hương vị ngon ngọt của tô bún.Thịt bò được thái dày chút để miếng thịt mềm hơn, ngọt hơn khi ăn.

Tô bún hấp dẫn bởi thịt bò, cho thêm chút hành, ngò, chanh, nước mắm tỏi cùng rau ăn kèm kèm làm tô bún hoàn hảo, thơm ngon ơn. Ai thưởng thức một lần đều phải nhớ mãi.
Có thể nói khúc hát sông quê với những món ngon đậm chất thôn quê dân dã khiến ai đi du lịch Hà Tĩnh đều lưu luyến, thương nhớ mãi không thôi như chính con người Hà Tĩnh vậy.