Khám phá khu nuôi cấy ngọc trai Hạ Long

Du lịch Quảng Ninh về với Vịnh Hạ Long, ngoài thắng cảnh non xanh nước biếc, những bãi biển đẹp cuốn hút, gợi cảm và khung cảnh hữu tình thì Hạ Long còn là điểm đến hấp dẫn để khám phá và tìm hiểu về nghề nuôi ngọc trai.

Nằm khuất trong vụng nước kín, được bao bọc bởi những đảo đá nhấp nhô trên Vịnh Hạ Long, vụng Tùng Sâu hay Vân Đồn là một địa điểm mà rất nhiều du khách, đặc biệt là khách du lịch Châu Âu rất thích khi đến đây… Có lẽ, điều hấp dẫn du khách đến đây không chỉ đơn giản vụng Tùng Sâu có phong cảnh thiên nhiên hoang sơ, yên bình mà còn bởi ở đây có một khu nuôi trai cấy ngọc của Công ty CP Ngọc trai Hạ Long, một mô hình kết hợp kinh doanh trai thương phẩm với phục vụ du khách tham quan. Điểm đến này được nhiều du khách yêu quý ví như “bảo tàng” ngọc trai sống trên vịnh Hạ Long.
Điểm đến hấp dẫn trên là mô hình mô hình trang trại nuôi trai kết hợp phục vụ du khách tham quan của Công ty CP Ngọc Trai Hạ Long. Đến đây, du khách được tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất, nuôi cấy ngọc trai từ đầu tới giai đoạn thành phẩm, tham gia chế tác các sản phẩm ngọc trai quy trình nuôi cấy theo công nghệ Nhật Bản. Ngoài ra, du khách còn được tham quan một bảo tàng nhỏ các sản phẩm, hình ảnh các khâu, quy trình nuôi cấy ngọc trai, khu trưng bày các sản phẩm mỹ nghệ, các sản phẩm làm từ ngọc trai. Đây là điểm tham quan yêu thích của nhiều đoàn khách trong nước và quốc tế, là nguồn tài nguyên du lịch đang được các cơ quan chuyên môn nghiên cứu để xây dựng các tour du lịch.

Vịnh Hạ Long là điểm nuôi cấy trai lớn nhất ở miền Bắc nước ta

Vụng Tùng Sâu có nhiều bãi triều ngập nước có diện tích mặt nước lớn, lại được khí hậu rất thích hợp cho ngọc trai tại vịnh Bái Tử Long. Nơi đây tập trung 4 loại ngọc trai là trai Mã Thị, trai Vỏ Dày, trai Cánh Dài và trai Jamson đều có giá trị xuất khẩu rất cao. Ngọc trai tại Vụng Tùng Sâu có một số nơi vẫn nuôi cấy khá thủ công. Đầu tiên trai được nuôi trong lồng, cấy ngọc treo lên phía đầu của sào tre. Cách làm này đã có từ rất lâu đời, thường đưa ra số lương rất ít, tốn nhiều thời gian và tiền bạc của người nuôi. Ngày nay, cư dân vùng nuôi ngọc trai này đã biết áp dựng rất nhiều kĩ thuật khoa học để đưa ra số lượng ngọc trai có hiệu quả kinh tế cao nhất. Ở làng nghề nuôi cấy ngọc trai tại Hạ Long bây giờ chỉ còn một số chủ đầu tư còn làm, những doanh nghiệp nhỏ khác thường kết hợp du lịch để tăng doanh thu mỗi năm. Mặc dù nằm ở khu vực Vân Đồn nhưng vì tính chất có liên quan nên Làng nghề nuôi cấy ngọc trại vẫn được xem là một điểm thăm quan du lịch tại Hạ Long.

Về quy trình nuôi trai, mỗi loài trai lại có một cách chăm sóc khác nhau. Ví dụ trai Mã Thị thích ứng với vùng biển, vùng vịnh có độ sâu từ 3-15m nước, đáy biển, vịnh là cát sỏi nhỏ, cát bùn. Nhiệt độ nước biển từ 20-25 độ C, nhiệt độ giảm xuống 13 độ C hầu như trai ngừng hoạt động. Loài trai này rất nhạy cảm với sự thay đổi nồng độ muối, thích hợp với nồng độ muối cao từ 22 đến 30 phần nghìn phù hợp với vùng biển Quảng Ninh, đặc biệt là vịnh Bái Tử Long và Vịnh Hạ Long có nồng độ muối cao phù hợp với loài Trai Mã Thị.
Trai dùng để cấy ngọc là trai nguyên liệu, hoặc gọi là trai mẹ. Trai hai năm tuổi có thể cấy ngọc. Trai cấy ngọc phải chọn đủ quy cỡ, trọng lượng từ 30 đến 40 gram/con, phải thật đều để sản phẩm ngọc trai đồng đều. Trước khi đưa trai vào cấy, ngọc trai được đưa vào lồng nhựa hoặc lồng tre để xử lý làm vệ sinh. Dụng cụ cấy ngọc gồm: giá cấy ngọc, kìm mở vỏ trai, dao cấy, kìm đưa hạt, kìm giữ, dao cắt tế bào, phanh các loại, kéo cắt tế bào, giá gỗ… Nhân ngọc làm bằng nhựa tổng hợp, vỏ các loài nhuyễn thể. Nhân ngọc có kích thước từ 2mm đến 10mm, mỗi trai cấy hai viên nhân (bên trái và bên phải).

Những công nhân đang cấy nhân ngọc bào trai

Công nhân dùng kìm mở miệng trai, dùng dao rạch và đưa nhân vào phần mềm của màng áo ngoài tạo thành một cái túi, miệng túi bằng đường kính của viên nhân. Sau đó, công nhân dùng kim đưa miếng tế bào vào đáy túi, đưa hạt nhân vào ép sát miệng mô tế bào.
Miếng mô tế bào tái sinh bọc lấy viên nhân tiết ra chất ngọc bám vào nhân ngọc tạo thành viên ngọc. Sau khi ghép nhân, trai rất yếu phải nuôi hồi sức trong lồng. Trai được nuôi trong 10-15 ngày rồi đưa lên xác định tỷ lệ trai chết hoặc nhả nhân. Trai sống và ngậm nhân được chuyển sang lồng nuôi đến khi thu hoạch. Công đoạn cấy ngọc đòi hỏi tay nghề của người thợ phải rất chính xác. Nếu đặt lệch, mô tế bào không bọc được viên nhân, nhân ngọc sẽ vô giá trị, không tạo thành được viên ngọc. Con trai tiết ra chất xà cừ (carbonate calcium) khi có vật lạ lọt vào cơ thể. Theo thời gian, hàng nghìn lớp xà cừ mỏng bao bọc dần và hình thành nên viên ngọc.

Ngọc trai sau một thời gian được cấy nhân sẽ hình thành ngọc cho giá trị cao

Đến với khu nuôi cấy trai, du khách se được mục sở thị các công đoạn nuôi trai, ngắm nhìn những chuỗi ngọc trai sáng lấp lánh. Theo kinh nghiệm du lịch Quảng Ninh, chất lượng ngọc trai được xác định bằng các tiêu chuẩn như: kích thước, hình dáng, màu sắc, độ khúc xạ ánh sáng, bóng mịn của bề mặt, độ dày của lớp xà cừ bao bọc viên ngọc và độ đồng nhất của các viên ngọc trong chuỗi hay một bộ nữ trang.

Do ngọc trai Hạ Long được thu hoạch quanh năm nên vùng biển này khá nhộn nhịp và sôi nổi. Với bàn tay khéo léo, thêm những điều kiện tự nhiên thích hợp, ngọc trai vụng Tùng Sâu có nhiều màu sắc sang trọng không thua kém bất kì các ngọc trai nào khác được nuôi ở vùng biển Đông Nam Á.

Tags: khac san quang ninh, diem du lich quang ninh, am thuc quang ninh,, phuong tien giao thong quang ninh