Vườn quốc gia Bến En- lá phổi xanh của núi rừng
Thanh Hóa với diện tích 11.106,9 km2, nằm nơi cực Bắc Trung Bộ Việt Nam, cách thủ đô Hà Nội 150 km về phía Nam, cách thành phố Hồ Chí Minh 1.560 km. Phía Bắc giáp Hòa Bình, Sơn la, Ninh Bình.Phía Nam giáp Nghệ An.Phía Tây giáp tỉnh An Hủa Phăn của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Phía Đông giáp Biển Đông với chiều dài bờ biển 102 km. Thanh Hóa là một tỉnh có nhiều điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên thuận lợi để phát triển các loại hình du lịch như du lịch biển, văn hóa, tâm linh nghỉ dưỡng, mạo hiểm,….thu hút đông đảo du khách gần xa
Khi đi du lịch Thanh Hóa chúng ta không thể bỏ qua những điểm du lịch khá nổi tiếng: Bãi biển Sầm Sơn, Thành Nhà Hồ, Suối Cá Thần – Cẩm Lương – Cẩm Thủy, VQG Bến En…
Chắc hẳn nói đến vườn quốc gia ở phía Bắc chúng ta có VQG Ba Bể, Ba Vì, Tam Đảo thì Thanh Hóa có VQG Bến En là một điểm du lịch sinh thái không thể bỏ lỡ vẻ nguyên sơ của tạo hóa.
Vườn quốc gia Bến En cách thủ đô Hà Nội 206 km về phía Tây Nam, cách thành phố Thanh Hóa 45km về phía Tây Nam và cách thị xã du lich Sầm Sơn (Thanh âm) 61km về phía Tây Nam. Du khách có thể đến Vườn quốc gia Bến En .Để đi lên VQG Bến En có hai cách, có thể đi theo quốc lộ 1A, rẽ lên quốc lộ 47 hoặc Du khách đi theo đường Trần Phú đến ngã tư Voi, rẽ phải theo quốc lộ 47 đến vòng xuyến thị trấn Bến Sung (huyện Như Thanh tỉnh Thanh Hóa) rẽ phải theo hướng chỉ dẫn 9km để đến khu du lịch Vườn quốc gia Bến . Du khách có thể sử dụng nhiều phương tiện như xe khách liên huyện, xe khách đường dài để di chuyển lên VQG.
Đối với những du khách ở xa có thể sử dụng dịch vụ vé máy bay giá rẻ đi Thanh Hóa, đáp xuống cảng hàng không Thanh Hóa. Tại đây có xe đưa đón sân bay Thọ Xuân( sân bay Thanh hóa), đưa du khách ra bến xe hoặc các điểm dừng để du khách về VQG Bến Én.
Nằm cách thành phố Thanh Hóa 45 km về phía Tây Nam, thuộc địa phận hai huyện Như Thanh – Như Xuân VQG được thành lập vào ngày 27/01/1992. Vườn có diện tích tự nhiên trên 38000 ha và diện tích vùng đệm hơn 31000 ha. VQG có địa hình chủ yếu là đồi núi thấp được kiến tạo bởi đá phôi, đá phiến thạch sét. Có các dãy núi: Bu Đang (cao nhất 574 km), Ba Co, Bao Cú, Núi Đàm từ 300 – 400m.
VQG có đất đỏ được phong hóa từ đá vôi là chủ yếu, có độ phì nhiêu cao, có khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ trung bình 23,10C, lượng mưa trung bình 1780 mm, độ ẩm tương đối trung bình 85%.
VQG hàng năm còn chịu ảnh hưởng của các đợt gió Lào từ 19 – 20 ngày trong một năm vào mùa hè.
Đến với Bến En du khách sẽ có cảm giác như lạc vào thế giới thần tiên với sông nước mây trời hư ảo bởi khung cảnh của hồ sông Mực có diện tích 2000 – 4000 ha, với 21 hòn đảo nhỏ, có tác dụng thủy lợi, cung cấp thủy sản, điều hòa khí hậu của khu vực tạo nên cảnh quan vô cùng quyến rũ.
Hồ còn là thủy vực của 4 suối: Hậu, Thổ, Cốc, Tây Tọn, bốn mùa mặt hồ luôn xanh biếc, tĩnh lặng. Hệ sinh thái phát triển chủ yếu là hệ sinh thái nhiệt đới ẩm và rộng thường xanh và nửa rụng lá. Có nhiều loại thực vật đặc hữu quý hiếm như lim xanh, đinh hương, lát hoa… Nhiều loài động vật nằm trong sách đỏ: voi, bò tót, gấu ngựa, báo lửa, khỉ mặt đỏ…
Chuyện kể rằng, thuở trời đất còn hỗn mang, có một con mực khổng lồ là con của Long Vương vì ham cảnh đẹp nơi đây, mải chơi đến nỗi quên lối về. Khi nước rút, mực bị mắc cạn nên cố vùng vẫy để thoát chết và vết tích còn lưu đến bây giờ. Nơi mực chết tạo thành hồ Bến En, tua mực là các con suối xinh đẹp chạy bên các núi đồi. Chính vì vậy hồ có tên là Sông Mực.Sông Mực rộng 4.000ha, sâu hàng chục mét. Hồ Sông Mực được chia làm hai hồ: Hồ Thượng rộng hơn 3.000ha, hồ Hạ 800ha. Mang tên là Sông Mực, nhưng nước hồ trong veo, mát lành, có cảm giác thu cả trời xanh vào trong lòng hồ ấy. Ngồi trên thuyền nhìn xuống hồ nhìn những đàn cá tung tăng bơi lội thật kỳ diệu..
Trên hồ còn có 24 hòn đảo lớn nhỏ với rừng cây xanh tốt, đây cũng là nơi trú ngụ của các loài chim, nhiều loài động – thực vật quý hiếm. Nơi đây có nhiều loài động vật nằm trong sách đỏ như voi, bò tót, gấu ngựa, báo lửa, khỉ mặt đỏ, vượn bạc má…
Dạo thuyền trên hồ mới thấy hết được vẻ đẹp thiên tạo vốn được ví như “một Hạ Long thu nhỏ” với những tên gọi rất ấn tượng: đảo mẹ, đảo tình yêu, đảo tương lai…
Nhiều hòn đảo với những dải rừng xen lẫn mỏm đá với nhiều hình thù lạ mắt tạo nên cảnh quan sơn thủy hữu tình. Du khách có thể lựa chọn một trong tám tuyến du lịch bằng thuyền thăm các ốc đảo, tuyến ngắn nhất là 1,5 km, dài nhất 8,5 km.
Đến với Bến En du khách đừng quên ghé thăm động suối Tiên – Một quần thể du lịch hấp dẫn, đa dạng với nhiều giá trị lịch sử đồng thời là vẻ đẹp tự nhiên ban sơ chưa có sự can thiệp của con người. Nơi đây là sự lựa chọn lý tưởng để du khách tham gia các hoạt động như dã ngoại cắm trại, câu cá… Ngoài ra du khách còn được thưởng thức nhiều mon đặc sản: cá mè khổng lồ ở hồ sông Mực được chế biến thành cá mè nấu chua, cháo cá mè, cá mè hấp với lá rừng – một loại dược phẩm quý hiếm làm nên hương vị khó quên khi thưởng thức.
Rừng Bến En thuộc hệ sinh thái rừng núi đất nhiệt đới ẩm, là trung tâm phân bổ của giống lim xanh đặc hữu có giá trị nổi tiếng ở Việt Nam, có cây tuổi đời lâu đến vài trăm năm. Ngoài ra còn có các loài cây gỗ quý hiếm như sến mật, vàng tâm, lim, bù hương, … và Họ cây có dầu như trẩu, sến, những nhóm cây thân mềm như song, mây, giang, tre. ,… Đặc biệt rừng Bến En còn có trên 300 loài cây dược liệu quý.
Ngoài khu vực hồ, đảo và rừng, Bến En còn có dãy núi đá vôi thuộc xã Hải Vân với những hang động còn giữ được vẻ nguyên sơ vốn có của nó… Trong số đó, đáng chú ý là nhất hang Ngọc có chiều dài khoảng 80m, rộng 8m, cao 2,5m, bên trong là thạch nhũ óng ánh muôn màu.Nước từ vách đá trong hang chảy ra, tạo thành con suối nhỏ, trong mát, tiếng kêu róc rách suốt đêm ngày. Đặc biệt, ở giữa hang có một khối thạch nhũ lớn, lấp lánh màu sắc như ngọc nên được gọi là Hòn Ngọc. . Bên cạnh hang Ngọc là hang Cận. Nếu du khách trèo lên đỉnh hang, nhìn qua lỗ hổng trên ấy, có thể quan sát toàn khu vực Bến En với một khung cảnh diệu kỳ, non xanh nước biếc. Do cấu trúc của địa hình rừng, núi và hồ nước nên khí hậu nơi đây luôn được điều hòa, mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình 23 độ C, rất thích hợp cho việc du lịch, nghỉ ngơi và khám phá của du khách.
Quanh khu vực Bến En còn có một số đền miếu để du khách khám phá như đền Phủ Na ở xã Xuân Du, đền Khe Rồng ở xã Hải Long. Đền Khe Rồng – thờ một vị tướng của Lê Lợi trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh đầu thế kỷ XV có tên gọi là Đức ông. Đền Phủ Sung thờ Liễu Hạnh thánh mẫu ở xã Hải Vân
Đến với Bến En du khách đến với vùng đất của những phong tục tập quán lễ hội của các dân tộc Thái, Thổ, Mường. Tất cả vẻ đẹp của thiên nhiên và con người ở đây đã tạo cho Bến En nói riêng và Như Thanh nói chung một nét độc đáo của hệ sinh thái tự nhiên mà ít nơi nào có được.
Với không khí mát dịu, êm đềm của rừng núi sông hồ, tôi chắc rằng đến với VQG Bến En sẽ đem đến cho du khách một tour du lịch hấp dẫn và một kỳ nghỉ dưỡng đáng nhớ.